Kunstproject
Sommige ervaringen zijn zo onvoorstelbaar dat mensen ze moeilijk kunnen of willen geloven. Voor slachtoffers van georganiseerd misbruik is dit een pijnlijke realiteit: hun verhalen blijven vaak ongehoord en onzichtbaar, wat leidt tot eenzaamheid en een gebrek aan (goede) hulp.
Om deze verhalen een stem te geven, werd het project ‘Representatie van het Onvoorstelbare‘ opgezet. Dit is een bijzondere samenwerking tussen Stichting Spotlight, de Hanzehogeschool Groningen, het Lectoraat Image in Context en het Lectoraat Kindermishandeling en is mede mogelijk gemaakt door het Vailliant Fonds.
Studenten van de kunstacademie Minerva gingen samen met slachtoffers van georganiseerd misbruik in gesprek over hun ervaringen. Gedurende tien intensieve lessen ontstond er een co-creatie waarbij kunst voor verbinding zorgde tussen deze verschillende leefwerelden. Hieruit zijn kunstwerken ontstaan die vanaf april 2025 als expositie ‘Representatie van het Onvoorstelbare‘ door Nederland reist.
De expositie neemt je mee naar de diepere lagen van pijn en kracht die schuilgaan achter de persoonlijke verhalen. Elk kunstwerk nodigt uit tot dialoog, begrip en verbinding. Van gezamenlijke creaties tot persoonlijke uitdrukkingen, elk werk vertelt een uniek verhaal waarbij kunst de ruimte biedt voor verwerking en erkenning en zorgt ervoor dat deze vaak ongehoorde verhalen eindelijk de aandacht krijgen die ze verdienen.
Door de tentoonstelling te bezoeken, draag je bij aan het erkenning en bewustwording van de pijn die slachtoffers vaak in stilte dragen. Kom en laat je raken door de verhalen die gedeeld worden.
Workshops
Tijdens de expositie van Representatie van het Onvoorstelbare, te Groningen, zijn er een reeks workshops gegeven. Hieronder de beschrijving van de verschillende workshops.
Ecology of Care – het project Representatie van het Onvoorstelbare.
In deze workshop duiken we in de Ecology of Care die ten grondslag ligt aan het project ‘Representatie van het Onvoorstelbare’. We bespreken hoe dit project verantwoord en veilig is georganiseerd, met aandacht voor zowel de Spotlight-deelnemers als de studenten die samenwerken in de kunstco-creatie.
Tijdens de workshop worden de processen onderzocht die plaatsvinden wanneer studenten in contact komen met de Spotlight-deelnemers. Fardo, senior onderzoeker bij de lectoraten Image in Context en Music in Context, deelt zijn bevindingen over hoe deze ontmoetingen het kunstproces van de studenten beïnvloeden.
Beatrix, beeldend therapeut en mede-oprichter van Spotlight, legt uit hoe zij de deelnemers begeleidt en de communicatie tussen de studenten en de Spotlight-deelnemers faciliteert, terwijl ze ook fungeert als aanspreekpunt voor de studenten.
Kom en ontdek hoe kunst, co-creatie en zorg samenkomen in dit bijzondere project.
Sadistisch misbruik binnen een sekte.
In deze workshop deelt Vicky Bergman, ervaringsdeskundige op het gebied van seksueel misbruik, huiselijk geweld en trauma, en overlever van een sekte, haar inzichten over sektes. Ze legt uit hoe sektes vaak moeilijk te herkennen zijn, maar hoe signalen zoals charismatische leiders, isolatie, extreme controle en financiële afhankelijkheid wijzen op een destructieve groep. Vicky bespreekt ook hoe machtsmisbruik, seksueel en fysiek geweld binnen een sekte voorkomen.
Daarnaast biedt ze handvatten voor het helpen van iemand die mogelijk in een sekte zit, met nadruk op het belang van contact houden zonder oordeel, open vragen stellen en betrouwbare informatie bieden. Ze legt uit dat het uittreden uit een sekte een langzaam proces is, waarbij geduld en professionele steun essentieel zijn.
Deze workshop is voor iedereen die meer wil leren over het herkennen van destructieve groepen en het bieden van effectieve steun aan slachtoffers.
Nederland groots in kinderpornografie; georganiseerd misbruik.
Europa is wereldwijd koploper in het hosten van beeldmateriaal van seksueel kindermisbruik, en Nederland neemt daarin de grootste plaats in binnen Europa. In deze workshop richten Stefanie en Beatrix zich niet op de cijfers, maar op de harde realiteit achter deze beelden: het daadwerkelijke misbruik dat eraan ten grondslag ligt.
Stefanie en Beatrix, een tweeling met persoonlijke ervaring op dit gebied, delen hun inzichten over hoe georganiseerde netwerken werken om criminele beelden ongezien en ongestoord te verspreiden.
In 2021 richtten zij Spotlight op, met als doel het georganiseerde misbruik aan het licht te brengen en bewustwording te creëren.
Stefanie is voorzitter van Spotlight, ervaringsdeskundige en onderzoeker. Ze zet zich daarnaast in als vrijwilliger bij Caleidoscoop, de landelijke vereniging voor mensen met een dissociatieve stoornis, en bij Revief, een lotgenotengroep voor mensen die misbruikt zijn. Beatrix, ook voorzitter van Spotlight, ervaringsdeskundige, beeldend therapeut en Healthy Ageing Professional, zal deze workshop leiden.
Zorg voor de hulpverlener: het omgaan met leed en het stellen van grenzen.
MSc. Beatrix Verhofstad-Swinkels. Als beeldtherapeut, Healthy Ageing Professional en belangenbehartiger bij Spotlight – een organisatie voor en door getroffenen van georganiseerd misbruik – heeft zij ruime ervaring in verschillende zorgdomeinen. Ze heeft gewerkt binnen de acute psychiatrie, forensische psychiatrie (FPK, PI), jeugd- en specialistische GGZ en is gespecialiseerd in ‘al-doende’ leren (EBL, Emerging Body Language).
Werken met extreem leed onder vaak onverwachte omstandigheden vraagt om een specifieke benadering. De gebruikelijke tip is vaak om je grenzen aan te voelen en te beschermen. Echter, de situaties waarmee we te maken krijgen, zijn soms zo onverwacht en heftig dat je pas je grens ervaart op het moment dat het al te laat is. Extreme situaties overschrijden deze grenzen in veel gevallen. Omdat we studenten in dit project blootstelden aan extreme verhalen van leed, hebben we ervoor gekozen om de benadering anders te formuleren: gericht op doseren en handelen, in plaats van doorgaan tot je je grens ervaart.
Graag deel ik mijn ervaringen over hoe gebleken is dat deze benadering werkt, en bespreek ik wanneer of waarom dit niet alleen effectief kan zijn binnen een kunstproject, maar ook in de weerbarstige praktijk van de hulpverlening. Er is ruimte om naar je eigen ervaringen te reflecteren en te onderzoeken hoe deze aanpak voor jou kan werken.
Dissociatieve Identiteit Stoornis.
Peter en Shanna zijn ervaringsdeskundigen op het gebied van DIS en hebben veel ervaring in het ontwikkelen en geven van lessen over de dissociatieve identiteitsstoornis. Zij vinden het van grote meerwaarde om in duo’s te werken, wanneer je vanuit eigen ervaring voorlichting en scholing brengt. Dit omdat je, beide met je eigen achtergrond, per definitie zaken vanuit verschillend perspectief bekijkt en kunt belichten.
In deze les gaan we in op de dissociatieve identiteitsstoornis (DIS).
Wat is nou eigenlijk DIS? Hoe ontstaat het? En hoe kan het leven met DIS er bijvoorbeeld uitzien?
Tijdens deze interactieve bijeenkomst bespreken we o.a. de theorie welke wordt aangevuld met persoonlijke ervaringsverhalen.
Het Delen over hun Co-creatie en het Kunstwerk.
In deze workshop delen kunststudenten en getroffenen van georganiseerd misbruik hun ervaringen van samenwerking en de kunstwerken waaraan ze hebben gewerkt. Deelnemers vertellen over het proces van co-creatie en hoe het werken met elkaar hun visie en creativiteit heeft beïnvloed. Een unieke gelegenheid om te horen hoe persoonlijke verhalen en kunst samenkomen.
